کد مطلب:30075 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:103
قُثَم در تمام مدّت خلافت علی علیه السلام، فرماندار مكّه[3] و طائف[4] بود و به سال 38 هجری، امیریِ حج را به عهده داشت.[5]. به هنگام یورش بُسر بن اَرطات به مكّه، قُثَم از مكّه بیرون رفت[6] و پس از خروج بُسر، به مكّه بازگشت.[7]. قُثَم به هنگام ضربت خوردن مولاعلیه السلام در مسجد بود و ابن مُلجَم را به چنگ انداخت.[8]. او به هنگام حاكمیت معاویه، در فتح سمرقند، زندگی را بدرود گفت.[9]. 6645. الاستیعاب:قُثَم بن عبّاس، كارگزار علی بن ابی طالب علیه السلام در مكّه بود. هنگامی كه علی علیه السلام به خلافت رسید، خالد بن عاصی بن هشام بن مُغَیره مخزومی را از حكومت مكّه بركنار كرد و ابوقتاده انصاری را بر آن جا گمارد. سپس او را نیز بركنار كرد و قُثَم بن عبّاس را كارگزار مكّه كرد و او پیوسته كارگزار آن جا بود تا آن كه علی علیه السلام؛ كشته شد.[10]. 6646. المستدرك علی الصحیحین - به نقل از ابو اسحاق -:از قُثَم بن عبّاس پرسیدم:چگونه از میان شما، تنها علی علیه السلام از پیامبر خدا ارث برد؟ گفت:چون او نخستین كس از ما بود كه به وی پیوست و از همه ما بیشتر با او بود.[11]. 6647. امام علی علیه السلام - در نامه اش به قُثَم بن عبّاس، كارگزارش در مكّه -:امّا بعد؛ [ مراسم ]حجّ را برای مردم بر پا دار و ایام اللَّه را به یاد آنان آر و بامداد و شامگاه، در حضور آنان بنشین و به مسائل شرعی پاسخ ده و نادان را بیاموز و با دانا گفتگو كن و جز زبانت، پیك دیگری و جز چهره ات، دربان دیگری برای مردم نداشته باش و هیچ نیازمندی را از دیدار خود، محروم مدار كه اگر در آغاز از درگاه تو رانده شود و در پایان حاجتش برآورده شود، ستوده نمی شوی. در مال خدا كه نزد تو گِرد آمده، بنگر و آن را به عیالواران و گرسنگانی كه نزد تو هستند، بده و نیاز و ناداری آنان را برطرف كن و هر چه مانْد، به سوی ما بفرست تا میان كسانی كه نزد ما هستند، قسمت كنیم. به مردم مكّه بگو كه از ساكنان، اجاره نگیرند؛ چرا كه خدای سبحان می فرماید:«سَوَآءً الْعَكِفُ فِیهِ وَ الْبَادِ؛ [12] عاكف و بادی در آن، یكسان اند». عاكف، مقیم مكّه است و بادی، آن كس است كه به حج می آید و جزو مردم مكّه نیست. خدا، ما و شما را بدانچه دوست دارد، موفّق بدارد. والسلام![13]. 6648. الطبقات الكبری:قُثَم در خراسان جنگید و فرماندار خراسان، سعید بن عثمان، به قُثَم گفت:هزار سهم برایت كنار می نهم. گفت:نه. خُمس آن را بده، سپس حقوق مردم را به آنها بپرداز و سپس هر چه خواستی به من بده. قُثَم، وارسته و فاضل بود و در سمرقند درگذشت.[14].
قُثَم بن عبّاس بن عبد المطّلب قُرَشی هاشمی، پسر اُمّ فضل (لبابه، دختر حارث) است. او از یاران پیامبر خدا[1] و برادر رضاعی یكی از حَسَنین علیهما السلام[2] است. او را به شناخت استوار و فضل و فضیلت ستوده اند.